Theo phong tục lâu đời, người Việt thường tổ chức lễ cúng vào ngày mùng 1 và ngày rằm âm lịch mỗi tháng để tưởng nhớ tổ tiên, cầu xin sức khỏe, may mắn và bình an. Hai ngày này còn được gọi với những cái tên ý nghĩa:
- Ngày mùng 1 là ngày Sóc, biểu trưng cho sự khởi đầu của tháng mới.
- Ngày rằm là ngày Vọng, mang ý nghĩa nhìn xa trông rộng, là lúc mặt trời và mặt trăng ở vị trí đối xứng nhau.
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách chuẩn bị lễ cúng và các bài văn khấn mùng 1 ngày rằm phù hợp với từng nghi lễ.
1. Lễ vật cúng mùng 1 và ngày rằm
Lễ cúng có thể đơn giản hoặc cầu kỳ, nhưng quan trọng nhất là lòng thành tâm. Thông thường, lễ vật bao gồm:
- Lễ chay: Hương, hoa, trầu cau, quả tươi, tiền vàng mã.
- Lễ mặn (tùy chọn): Rượu, thịt gà luộc, các món mặn.
Lễ cơ bản:
- 1 lọ hoa tươi.
- 1 đĩa quả tươi.
- 1 hũ rượu.
- 1 cốc nước.
- Trầu cau.
2. Văn khấn cúng Thổ Công và Thần Linh hàng tháng
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, kèm 3 lạy)
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Đông Thần Quân.
- Con kính lạy ngài Bản gia Thổ địa Long Mạch.
- Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức Tôn thần.
Tín chủ (chúng) con là: …… Ngụ tại: ……
Hôm nay là ngày… tháng… năm Giáp Thìn 2024. Tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, kim ngân trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.
Chúng con kính mời:
- Ngài Kim Niên đương cai Thái Tuế chí đức Tôn thần.
- Ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương.
- Ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
- Ngài Bản gia Thổ Địa Long Mạch Tôn thần.
- Các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức chính thần.
Cúi xin các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, phù trì toàn gia an lạc, công việc hanh thông, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, kèm 3 lạy)
3. Văn khấn cúng gia tiên hàng tháng
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, kèm 3 lạy)
- Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn Thần.
- Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh.
Tín chủ (chúng) con là: …… Ngụ tại: ……
Hôm nay là ngày… tháng… năm Giáp Thìn 2024. Tín chủ con nhờ ơn đức trời đất, chư vị Tôn thần, thành tâm sắm lễ dâng lên trước án.
Kính mời:
- Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương.
- Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa.
- Ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần.
Chúng con cũng kính mời các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ… hiện về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Cầu xin gia đạo bình an, mạnh khỏe, mọi việc hanh thông, gia đình hòa thuận.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, kèm 3 lạy)
4. Văn khấn cúng Thần Tài, Thổ Địa hàng tháng
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
- Con kính lạy ngài Thần Tài vị tiền.
- Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong khu vực này.
Tín chủ con là: …… Ngụ tại: ……
Hôm nay là ngày… tháng… năm Giáp Thìn 2024. Tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, thắp nén tâm hương kính mời ngài Thần Tài tiền vị giáng lâm trước án.
Cầu xin các ngài phù trì toàn gia an lạc, vạn sự hanh thông, lộc tài tăng tiến.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Lưu ý:
- Thời gian cúng có thể thực hiện vào sáng sớm hoặc chiều tối trước ngày 1 và rằm (29, 30 hoặc 14 âm lịch).
- Khi cúng, cần thành tâm, tĩnh tâm và ăn mặc gọn gàng.